همه چیز درباره کارنه تیر ( هزینه ها، روش دریافت و …)

حمل و نقل یکی از موضوعات مهم در تجارت بین المللی است. همانطور که در مقاله قبل گفتیم هزینه‌های حمل و نقل، میزان اطمینان، مدت زمان ارسال و تحویل کالاهای ترانزیتی و … از شاخص‌های مهم در انتخاب نوع حمل و نقل است.

کارنه تیر چیست؟

بحث تردد از کشورهای مختلف در حمل و نقل جاده‌ای باعث ایجاد هزینه‌های اضافی و طولانی شدن زمان ارسال کالا می‌شود. به همین خاطر در سال ۱۹۵۹ اتحادیه بین المللی حمل و نقل جاده‌ای تصمیم گرفت کنوانسیونی ایجاد کند که باعث سهولت در تردد خودروهای سنگین برای عبور از کشورهای مختلف می‌شود. بر طبق این قرارداد هر کامیون حامل کالاهای ترانزیتی در کشور مبدا مجوز تیر می گیرد و محموله را در گمرک پلمب می‌کند. با این مجوز می توان بدون تشریفات گمرکی، وجه اضمان و بررسی کالا از کشورهای مختلف عبور کند تا به کشور مقصد برسد. با این کار در زمان و هزینه های حمل و نقل جاده ای صرفه جویی بسیاری می شود. به تمام کامیون هایی که دارای این مجوز هستند یک دفترچه کارنه تیر داده می شود و نشان تیر به کامیون آنها پلاک میشود. برای جلوگیری از تقلب، اطلاعات و نمونه مهر و امضا بین اعضای این کنوانسیون تبادل می‌شود.

دفترچه کارنه تیر چیست؟

دفترچه کارنه تیر معمولا به زبان فرانسه است و برخی از کشورها چند صفحه ترجمه به زبان خودشان به آن اضافه می کند تعداد برگه های این دفترچه بستگی به تعداد کشورهایی دارد که کالا باید از آنها رد شود تا به مقصد برسد. برای هر کشور دو برگ از این دفترچه جدا می‌شود بنابراین کمترین حالت استفاده از دفترچه تیر زمانی که صرفا یک کشور مابین مبدا و مقصد باشد و لذا ۶ برگ نیاز است. به همین دلیل کمترین تعداد برگه دفترچه کارنه تیر ۶ برگه و حداکثر تعداد برگه آن ۲۰ تایی است. به هر کدام از این برگه ها که اطلاعات روی آنها درج شده وله می‌گویند. این وله ها در دو رنگ سفید و سبز هستند. برگه سفید در زمان ورود به کشورها و برگه سبز هنگام خروج از کشور ها جدا می گردد. در نهایت پس از تخلیه محموله در مقصد، لاشه دفترچه به شرکت حمل و نقل تحویل می گردد.

بخش‌های مختلف دفترچه کارنه تیر

به طور کلی دفترچه کارنه تیر شامل ۴ بخش است هر کدام از این بخش ها دارای محتوای خاصی هستند.

الف) جلد کارنه تیر

بر روی جلد کارنه تیر ۱۱ نوع اطلاعات درج می‌گردد. این اطلاعات شامل:
۱) مهلت استفاده و تاریخ منقضی شدن کارنه تیر (معمولاً دو ماهه)
۲) مشخصات صادر کننده کارنه تیر
۳) شرکت حمل و نقل یا دارنده کارنه تیر
۴ و ۵) مهر و امضای ضامن
۶) اطلاعات کشور یا کشورهای مبدا
۷) اطلاعات کشور یا کشورهای مقصد
۸) اطلاعات و مشخصات وسیله نقلیه
۹) گواهی قبولی صادره برای محافظت
۱۰) اطلاعات کانتینر
۱۱)ملاحظات

ب) مانیفست:

این برگه دقیقاً شبیه برگه های وله دفترچه کارنه تیر است با این تفاوت که این برگه قابل جدا شدن نیست و باید تا انتها روی دفترچه باقی بماند و هیچ عملیات گمرکی روی آن انجام نمی‌گیرد.

ج) وله کارنه تیر:

به برگه هایی که عملیات گمرکی روی آنها انجام می‌شود و قابل جدا شدن است وله می کند. هر کدام از این وله ها در مبادی ورودی و خروجی هر کشور جدا می‌شود این برگه ها به دو رنگ سبز و سفید موجود هستند.

اطلاعات مندرج در وله کارنه تیر

در بخش وله دفترچه کارنه تیر اطلاعات زیر درج شده است:

• شماره کارنه تیر
• کشور مبدا یا صادر کننده کارنه تیر
• کشور مقصد
• مهر تاییدیه بین المللی حمل و نقل زمینی
• تاریخ اعتبار کارنه تیر
• شماره پلاک وسیله نقلیه
• مشخصات شرکت حمل کننده
• راه های مجاز عبور

د)حوادث

اگر وسیله نقلیه در حین تردد در کشورهای مختلف دچار سانحه شود به منظور این که محموله به موقع به مقصد برسد و تاخیر به وجود نیاید یک صفحه مخصوص حوادث در دفترچه کارنه تیر قرار گرفته است. در این برگه اطلاعاتی نظیر سالم بودن کانتینر یا آسیب دیدن آن، مفقود شدن محموله، میزان خسارت، تاریخ حادثه و محل حادثه ذکر می گردد.

مزایای کارنه تیر

همانطور که گفته شد کارنه تیر باعث بهبود شاخص‌های کلیدی حمل و نقل جاده‌ای می‌شود. تعدادی از مهم‌ترین مزایای به کارگیری کارنه تیر را در زیر برای شما گرد آوردیم:

• تسهیل در فرآیند تشریفات گمرکی
• تضمین حقوق و عوارض گمرکی
• کاهش احتمال سرقت از محموله ها و یا تعویض قطعات
• رعایت مقررات گمرکی هر کشور
• جلوگیری از اعمال نظر ها و دخالت های غیر مجاز

سازمان ها و شرکت های صادر کننده کارنه تیر در ایران

کنوانسیون تیر در کشورهای عضو سازمان و یا شرکتی را به عنوان ناظر و ضامن انتخاب می کنند. در ایران اتاق بازرگانی و صنایع و معادن وظیفه صدور کارنه تیر و تضمین را برعهده دارد. ایران در سال ۱۳۵۰ به این کنوانسیون پیوست. از سال ۱۳۶۳ نیز این قانون در جمهوری اسلامی ایران به تصویب رسید و قابل اجراست.

هزینه های دریافت کارنه تیر

هزینه کارنه تیر به صورت سالانه از طریق کنوانسیون کارنه تیر ابلاغ می‌شود. در سال ۲۰۲۱ هزینه کارنه تیر ۶ برگه برای ایران ۳۱٫۵۷ دلار و هزینه کارنه تیر ۱۴ برگی .۷۷ ۵۴ دلار بوده است.

کشورهای عضو کارنه تیر

کشورهای عضو این کنوانسیون شامل:
افغانستان
آلبانی
الجزایر
ارمنستان
اتریش
آذربایجان
بلاروس
بلژیک
بوسنی و هرزگوین
بلغارستان
کانادا
شیلی
چین
کرواسی
قبرس
جمهوری چک
دانمارک
استونی
فنلاند
فرانسه
گرجستان
آلمان
یونان
مجارستان
هند
اندونزی
ایران (جمهوری اسلامی)
ایرلند
اسرائیل
ایتالیا
اردن
قزاقستان
کویت
قرقیزستان
لتونی
لبنان
لیبریا
لیتوانی
لوکزامبورگ
مالت
مولداوی
مغولستان
مونته نگرو
مراکش
هلند
نروژ
پاکستان
کشور فلسطین
لهستان
پرتغال
قطر
جمهوری کره
رومانی
فدراسیون روسیه
صربستان
اسلواکی
اسلوونی
اسپانیا
سوئد
سوئیس
جمهوری عربی سوریه
تاجیکستان
جمهوری یوگسلاوی سابق مقدونیه
تونس
ترکیه
ترکمنستان
اوکراین
امارات متحده عربی
بریتانیا
ایالات متحده آمریکا
اروگوئه
ازبکستان