مدارک لازم برای اظهار کالا در گمرک (واردات قطعی)

برای اظهار کالا جهت واردات قطعی، باید اسناد و مدارک زیر توسط مالک کالا و یا نماینده وی تهیه شود:
اظهارنامه واردات قطعی (ثبت در سیستم EPL گمرک)
کپی کارت بازرگانی معتبر
قبض انبار
بارنامه
ترخیصیه
گواهی مبدأ
فاکتور یا سیاهه خرید
اعلامیه تأمین ارز یا نامه برات (در صورتی که روش پرداخت اعتبار اسنادی یا برات باشد)
پروفورما
مجوز ثبت سفارش
لیست عدلبندی
بیمه‌نامه گمرکی
پروانه بهره‌برداری
کاتالوگ و بروشور
مجوزهای قانونی جهت ترخیص قطعی کالا از قبیل گواهی بهداشت، استاندارد، انرژی اتمی، قرنطینه نباتی و سایر وکالتنامه رسمی، کارت حق‌العمل‌کاری
پروانه صادراتی (در صورتی که واردات در مقابل صادرات انجام شود)

1

پرینت اظهارنامه

پس از ثبت آنلاین اظهارنامه در سامانه گمرک و دریافت کوتاژ، برای ادامه فرایند ترخیص قطعی کالا بایستی پرینت اظهارنامه دریافت گردد.

2

دریافت کوتاژ و تعیین مسیر

دومین مرحله از فرایند ترخیص قطعی و تضمینی کالا دریافت کوتاژ در دایره احراز هویت و تعیین مسیر می‌باشد. در دایره احراز هویت که دایره فنی گمرک است، اسناد بررسی و در صورت تایید یک شماره ثبت یا کوتاژ اختصاص می‌دهد. دریافت کوتاژ به این معنی است که اظهارنامه واردات یا صادرات کالای شما با یک شماره اختصاصی ثبت شده است و سپس لاک و مهر می‌شود.
پس از دریافت کوتاژ با توجه به عواملی نظیر نوع کالا، نوع معامله، وضعیت نو یا مستعمل بودن کالا، کشور مبدا یا مقصد، اعتبار صاحب کالا یا ترخیص یا حق‌العمل‌کار به منظور تسریع فرآیندهای گمرکی از یکی از مسیرهای سه‌گانه زیر جهت ترخیص قطعی کالا استفاده می‌شود:
مسیر سبز: اخذ مجوزهای لازم و یا مستقیما ارجاع به صندوق
مسیر زرد: بررسی اسناد توسط کارشناس سرویس گمرک، بخش دایره ارزش و سپس ارجاع به صندوق
مسیر قرمز: ارزیابی و کنترل کالا به صورت فیزیکی، اخذ مجوزهای لازم، بخش دایره ارزش، بررسی اسناد توسط کارشناس سرویس گمرک و سپس ارجاع به صندوق
بیش از ۷۰% محموله‌ها بطور معمول در مسیر سبز گمرکی قرار می‌گیرند.

3

ارزیابی کالای در حال ترخیص قطعی

همانطور که گفتیم در صورتی‌که در گام قبل محموله در مسیرهای زرد یا قرمز قرار بگیرد، نیاز به کنترل و ارزیابی کالا توسط ارزیاب گمرک دارد. در این مرحله ارزیاب با باز کردن محموله به بررسی و تطابق با اسناد محموله می‌پردازد (مسیرهای قرمز) و یا صرفا نیاز به تائید اسناد محموله توسط کارشناس گمرک است(مسیر زرد).
پس از این ارزیابی، ارزش اظهاری، سوابق گمرکی و … محموله در بخش دایره ارزش بررسی می‌شود.

4

اخذ مجوزهای لازم برای ترخیص قطعی و تضمینی کالا

با توجه به ضوابط و دستورالعمل‌های گمرکی، ترخیص‌کار باید مجوزها و استانداردهای لازم برای ترخیص قطعی و تضمینی کالا را از مرجع ذیربط دریافت کند. بسته به نوع کالای وارداتی، این مجوزها توسط سازمان‌هایی نظیر استاندارد، جهاد کشاورزی، بهداشت یا هر سازمانی که محصول به آن مرتبط است صادر می‌گردد.

5

کارشناس مجازی

هنگامی که کالا در مسیر قرمز یا زرد قرار می‌گیرد، سیستم گمرکی به صورت خودکار یک کارشناس ناشناس را جهت بررسی اطلاعات اظهارنامه انتخاب می‌کند. این کار بدین علت است تا هیچ تعامل و تبانی بین ترخیص‌کار و کارشناس صورت نگیرد. با این روش نه کارشناس، ترخیص‌کننده کالا را می‌شناسد و نه ترخیص‌کار اطلاعی از کارشناس دارد.
کارشناس مجازی فقط در برخی گمرکات کشور فعال است و بعضی گمرکات نظیر تهران، بندر شهید رجایی و سرخس هنوز غیرفعال است.

6

صندوق و صدور سند ترخیص قطعی

در این گام هزینه‌های گمرکی ترخیص قطعی کالا مشخص می‌شود( برای محاسبه آنلاین هزینه‌های گمرکی اینجا کلیک کنید.) ترخیص‌کار باید نسبت به پرداخت آن اقدام نموده و فیش واریزی را ارائه نماید تا پروانه سبز گمرکی صادر شود.

7

رئیس سرویس ارزیابی

پس از معاونت فنی گمرک، اختیارات در حوزه کاری سرویس ارزیابی قرار دارد. این مرجع وظیفه رسیدگی به اختلافات بین گمرک و صاحب کالا در مواردی همچون ارزش کالا، تعرفه و … را برعهده دارد. نظر رئیس سرویس دایره ارزیابی در چنین اختلافاتی فصل‌الخطاب است. گمرک‌های مختلف با توجه به حجم واردات و صادرات، تعداد روسای سرویس متفاوتی دارد.
مدارک و ارزیابی‌های کارشناسان برای عبور از این مرحله باید توسط رئیس سرویس ارزیابی تائید گردد.

8

بازبینی

پس از تکمیل مراحل قبل، هر سند خارج شده از گمرک بر اساس مستنداتی که اظهار شده و کارشناسی‌های قبلی، یک بار دیگر از لحاظ اسنادی بررسی شده که به این عمل بازبینی می‌گویند.

9

درب خروج

ترخیص‌کار گمرک پس از اینکه تمامی مجوزهای لازم برای ترخیص قطعی و تضمینی کالا را دریافت کرد، جهت اخذ مجوز بارگیری به درب خروج مراجعه می‌کند. در این مرحله برای آخرین بار گمرک تمامی اسناد و برگه‌های ارزیابی را به طور همزمان توسط ارزیاب و کارشناس از لحاظ اسنادی و کارشناسی بررسی می‌کند.

10

خروج کالا

اگر تمامی فرآیندهای فوق با موفقیت طی شود، کالا بدون هیچ مشکلی از گمرک ترخیص می‌شود. به عبارت دیگر خروج کالا عبارتست از حمل بار از گمرک به سمت مقصد.

11

انبارداری

هزینه‌ای که گمرک بابت نگهداری سالم از کالا و محموله از زمان پهلوگیری کشتی و تخلیه بار در بندر تا زمان بارگیری به سمت درب خروج دریافت می‌کند. این هزینه به عواملی نظیر محل گمرک، هزینه‌های مربوط به تخلیه و بارگیری، بیمه کالا، مدت زمان رسوب کالا و نوع انبار (سردخانه، مسقف و …) متفاوت می‌باشد.

12

DELIVERY ORDER ترخیصیه

این سند توسط شرکت‌های حمل و نقل کالا (فورواردر یا کریر) صادر می‌شود. شرکت‌های حمل و نقل به وسیله این سند بلامانع بودن ترخیص قطعی و تضمینی کالا توسط صاحب کالا را به گمرک اعلام می‌کنند.

1

WAREHOUSERECIEPT قبض انبار

به قبض صادر شده از سوی انبار گمرک بعد از تحویل محموله وارد شده برای نگهداری تازمان انجام فرایند ترخیص قطعی و تضمینی کالا قبض انبار می‌گویند.

2

BILL OF LOADING بارنامه

بارنامه به عنوان یکی از اصلی‌ترین اسناد حمل شناخته می‌شود. این سند حتی برای ادعای خسارت از بیمه قابل استناد است.
بارنامه باید شامل موارد زیر باشد:
شرح کالا ـ علائم و یا شماره‌های تجاری ـ نام کشتی حامل ـ بنادر بارگیری و تخلیه ـ نام حمل کننده و نام گیرنده کالا ـ هزینه حمل (پرداخت شده یا قابل پرداخت در مقصد) ـ نسخ بارنامه ـ تاریخ صدور

3

PROFORMA INVOICE پروفرما اینویس

ترجمه لغت پروفرما اینویس همان پیش فاکتور است. فرم کلی این سند معمولا یکسان است و مقدار متغیرهای آن تغییر می‌کند.
مندرجه اصلی موجود در هر پروفرما عبارتند از:
مشخصات فروشنده و خریدار شامل نام و نشانی -
مشخصات کالا شامل نوع، مقدار یا تعداد کالا، قیمت واحد و قیمت کل، وزن کالا -
نحوه و شرایط پرداخت پول -
اینکوترمز -
و همچنین تاریخ، شماره، نحوه ارسال، مبدأ و مقصد، کشور سازنده کالا، تاریخ ارسال کالا، تاریخ - انقضای پروفرما، شماره استاندارد کالا، نام بانک و آدرس و شماره حساب جهت دریافت پول، شرکت حمل کننده در صورت توافق، مهر و امضا و نام فرستنده پروفرما، قسم‌نامه و ...

4

INVOICE فاکتور

اینویس، سیاهه تجاری یا صورت‌حساب همان فاکتور هستند که به عنوان یکی از اسناد مهم در ترخیص قطعی و تضمینی کالا می‌باشد. این سند از سوی فروشنده کالا به نام خریدار صادر می‌گردد.

5

PACKING LIST فهرست عدل بندی

پکینگ لیست یا همان فهرست عدل‌بندی سندی است که معمولا از سوی فرستنده کالا تهیه می‌شود. زمانی که کالای وارد شده از نظر ظاهر و محتویات یکسان نبوده و شامل محتویات مختلفی باشد در این سند مشخصات انواع کالا ثبت می‌گردد.
مشخصات ذکر شده در پکینگ لیست عبارتند از: اقلام، تعداد بسته‌ها، ابعاد هر بسته، وزن خالص و ناخالص بسته‌ها

6

CERTIFICATE OF ORIGIN گواهی مبدأ

این سند با توجه به قوانین هر کشور توسط مرجع ذیصلاح که معمولاً اتاق بازرگانی کشورهاست صادر می‌شود و مبدأ کالا را گواهی می‌کند. گواهی مبدأ شامل مشخصات کالا می‌باشد.

7

ORDER OF REGISTRATION ثبت سفارش بازرگانی

ثبت سفارش بازرگانی مجوزی است که جهت ورود قطعی کالای خریداری شده از خارج کشور توسط وزارت بازرگانی صادر می‌گردد.

8

INSURANCE POLICY بیمه نامه

همانطور که می‌دانید بیمه ضمانت جبران خسارت ناشی از حوادث ناخواسته است که توسط شرکت بیمه و یا نمایندگی آن صادر می‌شود. بیمه‌نامه باید با محموله و سایر اسناد آن مطابقت داشته و تاریخ آن همزمان و یا قبل از تاریخ حمل باشد. بیمه‌نامه صادر شده نباید از ارزش سیف کالا کمتر باشد.

9

STANDARD CERTIFICATE گواهینامه استاندارد

این سند توسط مرجع ذیصلاح جهت مطابقت کالا با استانداردهای تعیین شده صادر می‌گردد.

10

LOGICAL PERMISSION مجوزهای قانونی

مجوزهای صادر شده از سوی بهداشت، استاندارد، انرژی اتمی، فرهنگ و ارشاد، قرنطینه نباتی و… که با توجه به نوع کالا و قوانین گمرکی لزوم آن‌ها مشخص می‌شود.

11

گواهی بازرسی

گواهی صادر شده از سوی مرجع ذیصلاح مبنی بر تائید تطابق کالای سفارش شده با کالای حمل شده. قبلا در مقاله‌ای به تفصیل درباره گواهی بازرسی توضیح داده‌ایم.

12